Obchodzimy dziś kolejną rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, największej akcji zbrojnej podziemia w okupowanej Europie. Rozkaz rozpoczęcia planu "Burza" w Warszawie dowództwo Armii Krajowej wydało 1 sierpnia 1944 roku. W tym dniu, w godzinie "W", rozpoczęły się, trwające aż 63 dni, ciężkie walki o stolicę. Obok żołnierzy Armii Krajowej do walki stanęli żołnierze Narodowych Sił Zbrojnych oraz innych organizacji konspiracyjnych.
Oddziały powstańcze były bardzo słabo uzbrojone. Zaledwie 10% stanu oddziałów posiadało broń osobistą. Zapasy amunicji oceniano na 2-3 dni walk. Mimo to w pierwszych dniach sierpnia inicjatywa należała do powstańców i opanowali oni znaczną część miasta.
Po kilku dniach walk Niemcy zdusili powstanie na lewobrzeżnej Pradze, co zbiegło się z rozkazem Stalina o wstrzymaniu sowieckiej ofensywy na kierunku warszawskim. Doszło do kolejnej, tym razem nieformalnej, współpracy niemiecko – sowieckiej przeciwko Polsce. Sowieci wyłapywali oddziały AK idące na pomoc Powstaniu, a Hitler wydał rozkaz jego zdławienia i starcia Warszawy z powierzchni ziemi. Przeciwko 23 tys. słabo uzbrojonych powstańców Niemcy rzucili doborowy 55-tysięczny korpus gen. SS von dem Bacha - Zelewskiego. Kontrofensywa niemiecka rozpoczęła się uderzeniem na Ochotę i Wolę gdzie Niemcy dokonali rzezi ludności cywilnej. W ciągu kilku dni wymordowano prawie 50 tysięcy ludzi. Oddziały powstańcze z Woli musiały wycofać się na Stare Miasto. W następnych tygodniach powstańcy byli wypierani z kolejnych dzielnic.
Warszawa walczyła osamotniona. Stalin celowo wstrzymał sowiecką ofensywę, aby Niemcy bez przeszkód mogli zdławić powstanie. Alianci zachodni zorganizowali zrzuty broni, żywności i lekarstw, które w większości trafiały w ręce Niemców. Zrzuty zostały okupione ogromnymi stratami ponieważ Stalin nie zgodził się na lądowanie alianckich samolotów na terenach zajętych przez armię sowiecką. Dopiero w połowie września, gdy powstanie dogorywało Stalin, chcąc przedłużyć masakrę powstańców, zgodził się na desant oddziałów 1 Armii WP na lewy brzeg Wisły. Bez wsparcia sowieckiego zakończył się on rzezią wśród oddziałów desantowych i załamaniem operacji.
Pod koniec września położenie powstańców było katastrofalne. Wobec beznadziejnej sytuacji, 2 października 1944 roku, gen. "Bór" Komorowski podpisał akt kapitulacji.
W wyniku walk śmierć poniosło blisko 18 tyś. powstańców, a 25 tysięcy zostało rannych. Ogromne straty poniosła ludność cywilna. W powstaniu straciło życie około 200 tyś. osób, a pozostałych mieszkańców stolicy wypędzono z miasta. Po kapitulacji specjalne niemieckie komanda przystąpiły najpierw do rabunku, a następnie do planowego burzenia miasta. Warszawa została praktycznie zrównana z ziemią. Zburzono aż 85% jej zabudowy. Zniszczeniu uległy bezpowrotnie liczne zabytki i dobra kulturalne. Miasto liczące przed wojną ponad milion mieszkańców stało się pustynią.
W dziejach II wojny światowej Powstanie Warszawskie było wydarzeniem bez precedensu. Było największym i najdłużej trwającym czynem zbrojnym podziemia w wielkim mieście w całej okupowanej Europie. Do dziś jest ono przykładem męstwa, patriotyzmu i poświęcenia Polaków walczących o wolność.
